MİZOFONİ NEDİR?
Mizofoni seçici ses duyarlığı olarak tanımlanır. Gündelik yaşamımızda bazı seslerden rahatsızlık duyduğumuzu hissedebiliriz. Örneğin birinin yemek yerken çıkardığı sesten rahatsızlık duyabilir, sürekli burnunu çeken birisi yüzünden dikkat dağınıklığı yaşayabiliriz. Fakat mizofoni ile yaşayan biriysen eğer, bu durumdan yalnızca rahatsız olmakla kalmazsın. Duyduğun bu küçük sesler senin için dayanılmaz bir hal alabilir. Bunun nedeni duyduğun seslere dair hassasiyetinin yüksek olmasıdır. Bu aşırı duyarlılık bazı anlarda tepkisel çıkışlar yapmana da neden olabilir.
Bazen seslerden duyduğun rahatsızlık nedeniyle yaşamının kısıtlandığını da düşünebilirsin. Örneğin yemek yerken çıkan şapırdatma veya çiğneme sesinden rahatsızlık duyduğun için her zaman tek başına yemek yemek isteyebilir ve bu nedenle dışarda yemekten kaçınabilirsin. Yazı sesleri ve kalem tıklaması gibi seslerden duyduğun rahatsızlık da kütüphane gibi toplu alanlarda ders çalışmanı engelleyebilir. Kuşlar veya cırcır böceklerinin tekrarlayan seslerini duymaktan rahatsızlık duyduğun için de doğaya yakın olmaktan kaçınabilirsin. Bu gibi durumlar mizofoninin yaşamında gösterdiği etkilerden bazıları olabilir.
Eğer mizofonin yoksa verdiğim bu örnekler seni şaşkınlığa uğratabilir. Bu nedenle mizofoninin nasıl bir duygu olduğundan bahsederek bu durumu daha iyi anlamanı sağlayacağım. Duymaktan hoşlanmadığın bir sesi düşünerek başlamanı istiyorum. Mesela kara tahtaya sürtülen bir cismin çıkardığı ses olabilir. Bu sesi duyduğun sırada hissettiğin rahatsızlık, sinir ve sesin kesilmesine dair duyduğun yoğun isteğin yanı sıra vücudunda karıncalanma da hissedebilirsin. Mizofonisi olan insanlar, diğerlerinin sesi fark etmeden günlük yaşantısına devam edebildiği ve az önce bahsettiğim duyguları hissetmediği zamanlarda, bir ses uyaranı karşısında bu duyguları ve deneyimi yaşayabilirler. Tetikleyici olan sesler, mizofonisi olan insanlarda kalp çarpıntısı, karın ağrısı gibi çeşitli semptomların da görülmesine yol açabilir. Bu nedenle gündelik yaşamın akışında karşılaşılan sesli uyaran, günün işleyişini sekteye uğratabilir ve rahatsızlık veren sonuçlar doğurabilir.
MİZOFONİNİN BAZI ÖZELLİKLERİ
Kadınlarda erkeklere kıyasla daha yoğun ve şiddetli semptomlar görülebilir.
Mizofoni ilk belirtilerini genellikle 9 ve 12 yaşları arasında gösterebilir. Yani genel tabloda ergenlik dönemi içerisinde başladığı söylenebilir.
İlk tetikleyici ebeveynden veya yakın bir aile üyesinden gelmiş olabilir. Bu tetikleyicinin ardından yeni tetikleyiciler gelişme gösterebilir.
Anksiyete bozukluğu, tourette sendromu, obsesif kompulsif bozukluk gibi sorunlara sahip insanlarda daha yaygın olarak görülebilir.
Tetikleyici ortaya çıktığında öfke, göğüste sıkışma ve basınç, artan kan basıncı ve sıcaklık, rahatsızlık ve iğrenme duyguları deneyimleyebilirsin.
Bazı seslere karşı verdiğin tepkiyi aşırı görebilirsin. Fakat bu seslerin sende yol açtığı sıkıntının büyüklüğünü ve gösterdiğin tepkinin yoğunluğunu kendi kendine yönetme konusunda zorluk çekebilirsin.
MİZOFONİNİN TEDAVİSİ
Mizofoni teşhisi için gerekli kriterler uzmanlar tarafından netleştirilmemiştir. Fakat mizofoniyi ruh sağlığı üzerinde önemli etkiye sahip olabilecek bir durum olarak kabul ederler. Bu nedenle birçok ruh sağlığı uzmanı mizofoni konusunda tedavi ve destek sağlamak konusunda sana yardımcı olacaktır. Günümüzde belirli bir tedaviden bahsetmek güç olsa da semptomlarını yönetmek adına yardımcı olacak seçenekler vardır. Bu nedenle destek alınması gereken bir durumdur.