Travma ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Kişiyi aşırı korkutan, dehşet içinde bırakan, çaresizlik yaratan, çoğu kez olağandışı ve beklenmedik olayların yolaçtığı etkilere ruhsal travma diyoruz. İnsan hayatında sıkıntı ve üzüntü yaratan pek çok olay olur, ancak bunların tümü ruhsal travma yaratmaz.
Olay:
korku, dehşet veya çaresizlik hissi yaratmışsa,
Olayda:
kişinin kendisinin veya yakınının ölüm veya yaralanma tehlikesi varsa
ruhsal travma olarak adlandırılır.
Bunlardan bazıları; kazalar, insan eliyle yapılan olaylar(savaş, tecavüz, işkence), doğal afetler, beklenmedik ölümler, ölümcül hastalıklara yakalanma gibi.
Travmadan Sonra...
Ruhsal travmalardan sonra olaylar karşısında normal bir anksiyete tepkisi verilir. Bu anksiyete tepkisi herkeste var olan ve gayet normal olan bir durumdur. Anksiyete tepkileri yaklaşık olarak 1 hafta sürer ve sonrasında kişi normal yaşamına yavaş yavaş devam etmeye başlar. Fakat bu durumun tam tersine aradan aylar geçmesine rağmen kişinin anksiyete belirtilerinin geçmemesi durumu travma sonrası stres bozukluğu olarak nitelendirilebilir. Bu evrede kişiler travmanın anılarından kurtulmakta zorluk yaşamakta, travmayı hatırlatan durumlardan kaçmaya başlamaktadır. Aynı zamanda aşırı derecede tetikte olma durumlarını yaşamaktadırlar.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri
- Travma sonrası stres bozukluğunda olayın sürekli hatırlanması,
- Görüntülerin zihinde canlanmas
- Olayı yeniden şimdiki anda yaşıyormuşçasına davranma
- Olayı hatırlatan herhangi bir uyaran karşısında yoğun sıkıntı duyma
- Travma içerikli kabuslar
- Travma sonrası stres bozukluğunda olayı hatırlatan durumlardan, kişilerden, mekânlardan, aktivitelerden, objelerden uzak durma
- Travma sonrası stres bozukluğunda olayla ilgili önemli detayların bellekten silinmesi,
- Sürekli korku,
- Dehşet duygusu içinde yaşama,
- Kendisine ve dış dünyaya ilişkin olumsuz genellemeler dış dünyaya karşı ilginin kaybolması,
- Duygusal küntlük
- Ortamlardan kopma
- Ani sesler karşısında irkilmek,
- Uyumakta güçlük,
- Bir işe odaklanma ve sürdürmede problem yaşama,
- Ufak bir şeye dahi aniden öfkelenmek,
- Toleransın düşmesi.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tedavisi
Travma sonrası stres bozukluğunun tedavisinde ilaç tedavisi ve psikoterapi teknikleri kullanılmaktadır. Tedavide kullanılan en etkili psikoterapi yöntemi EMDR adlı bir terapidir. EMDR terapi bu bozukluğun tedavisinde oldukça olumlu sonuçlar oluşturmaktadır.