Boşanma Süreci ve Çocuk
Son zamanlarda fazla bir şekilde gündeme gelen aile sorunları içerisinde bulunan boşanmanın, çocuklar üzerinde ciddi etkileri olabilmektedir. Boşanma sürecinde çocuğun psikolojik bir hasar almadan bu süreci atlaması oldukça önemlidir. Her çocuk, anne ve babasının bir arada kalması arzular. Çocuklar için anne ve babanın birlikte yaşaması çocuğun mutluluğu açısından önem arz etmektedir. Bu durum boşandıktan sonra çocuğun mutsuz olacağı anlamını barındırmaz.
Eğer çocuk bu süreci anlayabilir ve kendisini suçlu hissetmezse psikolojik olarak rahat bir şekilde boşanma aşamasını kaldırabilir.
Boşanma sürecinin etkileri çocuğun yaşına, cinsiyetine, çevresine farklılıklar gösterebilmektedir. Yani her çocuk boşanmadan aynı şekilde etkilenmez. Fakat çocuklar temelde; ebeveynlerinin ayrılmasını bir son olarak görebilirler, boşanmanın sebebinin kendisi olduklarını düşünebilirler, çevresindeki arkadaşları tarafından dışlanacağını düşünebilirler. Bu düşünceleri de çocukların mutsuzluk, huzursuzluk, kaygı gibi duygularında artışa sebep olabilirler. Özellikle çocuklardaki anne ve babasının kaybı düşünceleri çocukların üzüntü hissetmesine neden olabilmektedir. Aynı zamanda çocuk boşanma sonrasındaki sürecin nasıl olacağı konusunda da bazı tereddütler yaşar ve bunlara inanabilir. Boşanma sürecini çocuğun sağlıklı bir şekilde atlatması için birkaç noktaya dikkat edilmesi gerekir.
Boşanma aşamasında ebeveynlerin dikkat etmesi gereken noktalar:
- Tartışmalar çocukların yanında yapılmamalı. (Çocuk kendisini suçlu hissedebilir
- Boşanma süreci anne ve babanın bir arada olduğu bir zamanda açıklayıcı ve yapıcı bir dille ifade edilmeli.
- Boşanma gerekçeleri çocuğun anlayabileceği nedenler ise çocuğa anlatılmalı
- Boşanma sonrasındaki sürecin nasıl olacağı konusunda çocuğun fikri sorulmalı
- Çocuğun okul süreci varsa, okul içindeki davranışlarının takibi yapılmalı ve okul rehberlik servisi ile ortak bir plan yürütülmelidir.
- Çocuktan ebeveynlerinin birinden taraf olmasını beklemeyin ve haklı olup olmadığınızı çocuğa sormayın
- Çocuğunuza gerçekleşmeyecek vaatlerde bulunmayın
- Çocuğunuzla katıldığınız sosyal aktivitelerinizi arttırın
Boşanma sonrasında çocuklarda bazı psikolojik sorunlar görülebilir. Bu durumlarda gecikmeden bir psikoloğa ya da psikiyatriste başvurmanız önemlidir. Bazı psikolojik belirtiler:
- Eskisine göre daha sık ve çok ağlama, bağlanma
- Uyku sorunları
- Altına kaçırma, parmak emmenin yeniden başlaması
- Ebeveynden ayrı olduğunda endişe ve kaygı hissetme.
- Öfke patlamaları.
- Isırma ve rahatsız edici davranma gibi saldırgan davranışla
Okul Öncesi Çocuklar (3-6 Yaş Arası)(Boşanmanın anlamını tam olarak anlayamamakla birlikte, anne veya babadan birinin hayatında eskisi gibi yer almadığını fark eder.
- Yaşananlardan dolayı kendisini suçlayabilir.
- Kendine zarar verebilir
- Öfke duygularını yoğun olarak yaşayabili
- Birlikte yaşadığı ebeveynine hırçın ve öfkeli ve huysuz olur
- Uyku sorunları yaşayabilir.Geceleri korkulu rüyalar görebilir..
Okul Dönemi (6-11 yaş)( Boşanma olgusunun ne olduğunu anlamaya başlar.Ana-babasının artık birlikte yaşamayacağını ve birbirlerini eskisi gibi sevmeyeceklerini anlar.)
- Ebeveyninden gidenin geri döneceğini ümit eder. Geri dönmediklerinde strese girerler.
- Ayrılan ebeveynin artık kendisini istemediğini düşünür. Yetersizlik hissedebilir.
- Kaygı seviyesi artar ve davranışları değişebilir
- Baş ve karın ağrılarından şikayet edebilir..
- Uyku düzeni bozulur. Uyuma güçlükleri yaşar.
- Boşanmadan sorumlu tuttuğu, birlikte olduğu ana ya da babasını, zaman zaman kum torbası gibi hırpalar. Ona karşı hırçınlaşır.