ÖZ SAYGINI GELİŞTİRECEK 5 ADIM
1)Hayır demeyi öğrenmek: Hayır demeyip kabullenici bir tutum sergilemek, genellikle bulunduğumuz bir ortamda kendimizi kabul ettirmenin ön koşulu gibi algılanabiliyor. Fakat öz saygımızı korumak açısından baktığımızda bu durumun çok sağlıklı sonuçlar vermediğini görebiliriz. Çevrendeki insanları kırmamak veya ortama uyum sağlamak amacıyla senden istenen şeylere hayır demekte zorlanabilirsin. Bunun nedeni gelen talepler karşısında negatif bir tutum sergilediğin takdirde oradaki insanlar tarafından sevilmeyebileceğini düşünmen olabilir. Fakat bu durum zamanla aslında yapmak istemediğin birçok şeyi yapan bir insan haline gelmene sebep olabilir. Uzun vadede bakıldığında ise içinde bulunduğun durum kendinle olan ilişkini negatif açıdan etkiler. Kendi fikirlerini ifade etmen, yapmak isteyip istemediğin aktiviteler konusunda açık olman çok önemlidir. Çünkü sahip olduğun fikirleri dile getirmen, kendi içinde düşüncelerinin farkına vardığını, onları değerli gördüğünü ve paylaştığını gösterir. Bu durum kendine saygı göstermenin en iyi yollarından biridir ve özgüveni, öz saygıyı da pozitif anlamda etkiler.
2)Sana iyi gelmeyen insanlarla ilişkilerini düzenleyebilirsin: İnsanın en çok görüştüğü kişiler onun hayata bakışını etkilediği gibi kendine olan bakışını da etkiler. Sürekli etrafında olan kişiler ile toksik bir ilişki içerisindeysen bu durum zamanla seni aşağıya çeken bir hale bürünebilir. Örneğin en yakın arkadaşlarından biri sen bir olaydan bahsederken seni dinlemeyip başka konulardan bahsediyorsa, duygularını ifade ettiğinde hislerini küçümsüyorsa, sürekli bir negatiflik içerisindeyse ve seni yerli yersiz eleştiriyorsa yüksek ihtimalle toksik bir ilişki içerisindesindir. Genellikle bu kişi ile yapılan görüşmenin ardından kendini yorgun, üzgün, düşünceli veya sinirli hissediyorsan ilişkini yeniden gözden geçirmen senin adına iyi olacaktır. Arkadaşınla rahatsız olduğun konuda konuşmak, arana mesafe koymak veya hayatından çıkarmak yapabileceğin şeyler arasında olabilir. Durumun farkına varıp harekete geçmek her zaman kolay olmasa da, bunu yaptığında kendine duyduğun saygının ön planda olduğunu fark ederek iyi hissedebilirsin.
3)Seni memnun etmeyen ortamlarda vakit geçirmemek: Psikolojik iyi oluşumuzu etkileyen birçok unsur vardır. Bunlardan biri etrafımızdaki insanlarla olan ilişkilerimizdir. En az bunun kadar önemli olan bir diğer etken de içinde bulunduğumuz ortamlardır. İstemediğin bir ortamda durman, yaşadığın andan zevk almanı engelleyecektir. Bu nedenle gitmek istemediğin davetlere hayır diyebilmek, sevmediğin ortamlardan uzaklaşabilmek ve kendi isteklerin doğrultusunda hareket edebilmek özgürlük alanını genişletecektir. Buna bağlı olarak da öz saygın artış gösterecektir.
4)Kendi sınırlarının farkına varmak ve dile getirmek: Her birimizin mizacı, tepkileri, duyguları hissetme ve karşılama şekli birbirinden farklıdır. Bu nedenle kişisel olarak çizdiğimiz sınırlar da çeşitlilik gösterir. Bahsettiğim bu sınırlar insanın kendisini tanımasıyla birlikte çizilmeye başlar. Konuya iki farklı kişilik özelliğini karşılaştırarak örnek verebilirim. İçedönük ve dışadönük kişilik özelliğine sahip iki farklı insan düşünelim. Karakterlerden biri evde ve kendine ait alanlarda vakit geçirmekten daha çok hoşlanan ve duygularını yazarak ifade etmeyi seven bir insan olabilir. Diğer karakter ise daha çok sosyalleşebileceği alanlarda bulunmayı sevip, kendisini konuşarak ifade etmekten hoşlanabilir. Bahsettiğim bu iki insanın sınırları da birbirinden farklı olacaktır. Kısacası içedönük kişiye sürekli kalabalık ortamlarda bulunması için baskı yapmak veya dışadönük kişiyi de sürekli olarak evde durmasını gerektirecek bir durumda kalması için zorlamak onların sınırlarının ihlal edilmesine yol açar. Kişinin kendi sınırlarını bilmesi ve çevresinde bulunan insanlarla bu konuda açık bir iletişim kurması, diğer insanların da onun sınırlarına saygı göstermesini sağlar. Bu durumda öz saygının gelişmesi ve korunması için önemlidir.
5)Kendin hakkında farkındalığa sahip olmak: Kendi olumlu ve olumsuz özelliklerinin farkında olmak da öz saygı gelişimi için önemli bir adımdır. Sahip olduğun olumsuz özellikleri bilmek ve bunların üzerine çalışmak, gelişimin için en önemli noktalardan biridir. Bir problemi çözmenin ilk aşaması, o problemin varlığını kabul etmekle başlar. Sonrasında ise bu sorun üzerine düşünerek nasıl ortadan kaldırılabileceği veya azaltılabileceği üzerine fikir sahibi olabilirsin. Diğer aşamada ise bu problemin üstesinden gelmek için harekete geçmeli ve bazı değişikliklere yönelmek gerekir. Örneğin öfke problemi yaşayan bir kişi, öncelikle bu problemin varlığını görmeli ve kabul etmelidir. Daha sonra sorunun kaynağında ne olduğu üzerine eğilmek ve harekete geçmek gerekir. Kendin hakkında bir farkındalığının olması sayesinde olumsuz özelliklerini azaltıp kendini geliştirme şansı elde etmiş olursun. Bir diğer açıdan baktığımızda ise farkındalığın getirdiği güzel bir açıyı da görebiliriz. Farkındalık sayesinde kendindeki olumlu özellikleri de keşfetmen, kendini takdir etmeni ve öz saygını arttırmanı sağlayacaktır.
