STRES NEDİR?
İçinde bulunduğumuz ortamlar ve yaşam koşullarımız hepimizin yaşamındaki uyum seviyesini etkiler. Eğer yaşamında uyum sağlayamadığın koşullar gelişirse bedensel ve psikolojik olarak yorulduğunu ve daha fazla zorlandığını hissedebilirsin. Dış çevrenin stres düzeyine etki edebileceği konulara örnek olarak hava durumunu verebilirim. Havanın soğuk, karanlık ve kasvetli olması ruh halini olumsuz yönde etkileyip negatif duygularının ortaya çıkmasını tetikleyebilir. İçinde bulunduğun koşulların da stres düzeyini etkileyebileceğinden bahsetmiştim. Bu konu için de sınava hazırlanan bir öğrencinin yaşadığı kaygı, sınavdan geçme veya kalma konusundaki düşüncelerine bakabiliriz. Öğrencinin yaşadığı bu gerginlik, yaşam koşullarının ortaya çıkardığı durumlara karşı gösterdiği bir tepkidir. Bu gibi durumlarda stres düzeyinde artış gözlemlemek şaşırtıcı değildir. Her birimizin hayatında stresli hissetmemize yol açan olaylar yaşanabilir ve yaşamımızın bazı dönemlerinde bu durumla karşılaşmamız normaldir. Fakat stres düzeyimizin yüksek seviyede sürekli olarak devam etmesi yorucu olacaktır. Hatta eğer kontrol altına almakta zorlandığımız bir durumla ilgili aşırı stres yüklenmişsek, hastalanma olasılığımız da oldukça yüksektir. Bir düşünelim; akşam eve dönerken otobüste sıkıntı çektin, market alışverişinizde beklediğinizden fazla ücret ödedin ve bir dersten kaldığını öğrendin. Bu gibi gündelik yaşam sorunları nedeniyle stresli hissederken, ölüm veya ayrılık gibi beklenmedik bir haber aldın. Büyük ihtimalle kendini aşırı stres yüklü hissetmeye başlayacaksın. Eğer bu stresi yönetemezsen yaşam kalitenin düşmesi ve hatta hastalanman mümkün hale gelecektir. Bu yüzden stresle başa çıkma yollarını öğrenmek sana iyi gelebilir.
Stresle baş etme yöntemlerini bilmen ve uygulaman, stresli duygu durumunu azaltabileceği gibi tamamen ortadan kalkmasını da sağlayabilir. Eğer kendini yaşamının stresli bir döneminde bulduysan yapabileceğin şeylerden bahsedelim:
1)Beden egzersizleri yapmak kendini daha aktif hissetmene yardım edecek ve rahatlamanı sağlayacaktır. Bu nedenle düzenli egzersiz yapmak, yürüyüşe çıkmak gibi aktiviteler stres yükünü azaltmada sana yardımcı olabilir.
2)Uykunun düzenli olması ve düzenli beslenmen de duygu durumunu etkileyecektir. Çünkü fizyolojik ve psikolojik iyilik hali birbiri ile ilişki içerisindedir. Kendini sağlıklı ve zinde hissetmek stresle başa çıkma aşamasında sana fayda sağlayacaktır.
3)Çevresel koşullar da duygu durumumuza etki eden şeylerdir. Bu nedenle stresli hissettiğin ortamdan uzaklaşmak, tatile çıkmak ve hoşlandığın aktiviteleri yaparak vakit geçirmek sana daha iyi hissettirecektir.
4)İçinde bulunduğun durumu rahatça paylaşım yapabildiğin kişilerle konuşmak, sosyalleştiğin insanlardan destek almak da sana iyi gelecektir.
5)Yaşamında belirsiz olarak gördüğün kısımları tespit ederek bunları azaltmak adına harekete geçebilirsin. Çünkü belirsizlik strese yol açan bir tetikleyici olabilir. Yaşamındaki belirsizlikleri azalttığında geleceğe dair öngörün netleşeceği için kaygı düzeyinde de azalma olacaktır. Yaşamında mevcut olan koşulları bilmen, değiştirebilecek oldukların üzerinde çalışırken değiştiremeyeceğin şeyleri kabul etmen stresle baş etmende önemli bir faktördür.
6)Stresle başa çıkmada işini kolaylaştıracak bir diğer şey de planlı olmaktır. Zamanını planlamış olmak gün içinde yapmış olmanı gerektiren işleri unutma, gözden kaçırma riskini azaltır ve yapman gerekenleri zamanında bitirmiş olursun. Bu da stres ile mücadeleyi kolaylaştırır.
7)Stresin ortaya çıkışında olayları algılama şeklimizin ve yaşadıklarımızı nasıl değerlendirdiğimizin büyük önemi vardır. Bu nedenle yaşam deneyimlerini çözümleme şeklinin stresini azaltma ve çoğaltmadaki etkisinin farkında olman önemlidir. Olayları her zaman negatif taraftan değerlendirmek yerine sana kazandırdıklarına ve edindiğin tecrübelere odaklanmak, olayların başka yönlerinin de olduğunun farkına varmak kaygılarını azaltabilir.
Herkesin yaşamında stresli hissettiği dönemlerin olabildiğini ve üstesinden gelinebilecek bir durum olduğunu unutma. Stresle başa çıkmakta zorlanabilir ve stres yönetiminin yeteri kadar iyi olmadığını düşünebilirsin. Eğer hislerin bu yöndeyse uzman birinden yardım alman, stresle baş etmende sana yol gösterici olacaktır.
